Geografische aanduidingen zijn intellectuele eigendomsrechten die bescherming bieden voor specifieke producten die een intrinsieke link hebben met hun productiegebied. Bekende voorbeelden van zo’n geografische aanduidingen zijn Champagne en Prosciutto di Parma.
Hoewel de EU reeds lange tijd bescherming biedt voor geografische aanduidingen voor wijnen, gedistilleerde dranken, levensmiddelen en andere landbouwproducten (zoals koffie, thee, fruit, etc.), ontbrak deze bescherming voor ambachtelijke en industriële producten (zoals glaswerk, porselein, juwelen, textiel, etc.).
Met het actieplan van de Europese Commissie inzake intellectuele eigendom, dat in november 2020 is ingediend, werd de kwestie op de agenda geplaatst. De “Verordening (EU) 2023/2411 van 18 oktober 2023 betreffende de bescherming van geografische aanduidingen voor ambachtelijke en industriële producten” vult hierbij de leemte op in de bescherming van geografische benamingen op unieniveau.
De bescherming van geografische aanduidingen wordt hiermee uitgebreid naar een grote verscheidenheid aan ambachtelijke en industriële producten zoals natuurstenen, houtwerk, juwelen, textiel, kant, bestek, glas, porselein, huiden, vellen enz.
Om in aanmerking te komen voor bescherming als geografische aanduiding moet het product voldoen aan enkele vereisten, met name:
– het product moet zijn oorsprong hebben in een bepaalde plaats, streek of land;
– het product moet een bepaalde kwaliteit, reputatie of een bepaald ander kenmerk dragen dat hoofdzakelijk aan de geografische oorsprong van het product is toe te schrijven;
– ten minste één van de productiestappen moet plaatsvinden in het afgebakende geografische gebied.
De bescherming van geografische aanduidingen kent een ruime draagwijdte. Ingeschreven geografische aanduidingen worden onder meer beschermd tegen:
-elk direct of indirect commercieel gebruik van de geografische aanduiding voor producten die niet onder de registratie vallen, producten die vergelijkbaar zijn met producten die onder de registratie vallen of indien het gebruik van de naam de reputatie van de beschermde geografische aanduiding uitbuit of schaadt;
-elk misbruik, elke nabootsing of voorstelling van de als geografische aanduiding beschermde naam;
-elke andere valse of misleidende aanduiding met betrekking tot de herkomst, oorsprong, de aard of de wezenlijke kenmerken van het product.
Daarnaast is de bovenvermelde bescherming van geografische aanduidingen ook van toepassing op goederen die online worden verkocht. Soortnamen daarentegen kunnen niet geregistreerd worden als geografische aanduiding.
Onverminderd specifieke beschermingsregimes die in bepaalde lidstaten gelden (en die uiterlijk op 2 december 2026 zullen vervallen), biedt de Verordening een bescherming over de ganse Unie. De registratieprocedure hiervoor kan worden opgestart, hetzij via een nationale aanvraag, hetzij (onder voorwaarden) rechtstreeks bij het European Union Intellectual Property Office (EUIPO).
De nieuwe wetgeving werd op 27 oktober 2023 gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie en treedt in werking op 1 december 2025, waarna zij rechtstreeks toepasselijk is in elke lidstaat. Op 16 november 2023 zijn echter al een aantal meer organisatorische en procedurele bepalingen in werking getreden.
Dit nieuw wetgevend kader biedt consumenten voortaan een garantie van authenticiteit voor ambachtelijke en industriële producten met een geografische benaming.
Voor aanvullende informatie kan u bij Corbus Advocaten terecht.
Glenn Fredrix – Caroline De Bie