nieuws

De gustibus et coloribus... De beschermbaarheid van niet-traditionele merken

05
08
‘19

Het aantal tekens dat in de huidige stand van het recht in aanmerking komt voor merkenrechtelijke bescherming, is de laatste tijd aanzienlijk uitgebreid. Een belangrijke aanleiding hiertoe was de eerdere wijziging van de Merkenverordening en –richtlijn en de recente overname van deze wijzingen in het Benelux-Verdrag inzake Intellectuele Eigendom.

Sindsdien werd immers het spraakmakende vereiste van ‘grafische voorstelbaarheid’ afgeschaft. Voorheen kon men enkel tekens registreren die op een dergelijke visuele wijze konden worden voorgesteld, bijvoorbeeld door een woord, een afbeelding, een notenbalk (voor klankmerken), etc.

Thans is het criterium van de grafische voorstelbaarheid vervangen door een van duidelijke en nauwkeurige voorstelbaarheid: het teken moet kunnen worden weergegeven op een wijze die de bevoegde autoriteiten en het publiek in staat stelt het voorwerp van de aan de houder ervan verleende bescherming duidelijk en nauwkeurig vast te stellen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van jpg-, mp3- of mp4-bestanden.

Met deze wijziging werd de registratie van een aantal merken vergemakkelijkt (bijvoorbeeld voor klankmerken) en werden een aantal nieuwe categorieën toegevoegd, zodat thans de volgende soorten merken kunnen worden aangevraagd:

  • woordmerken (het woord op zich, zonder specifieke vormgeving)
  • beeldmerken (al dan niet met woordelementen)
  • driedimensionale merken (bijvoorbeeld de specifieke vorm van een drankflesje)
  • kleurmerken (zowel een enkele kleur als een kleurencombinatie)
  • klankmerken (bijvoorbeeld reclamejingles)
  • patroonmerken (bijvoorbeeld erg bekende en kenmerkende kledingpatronen)
  • positiemerken (een teken op een bepaalde plaats, zoals een rode schoenzool)
  • bewegingsmerken (een teken dat een bepaalde beweging ondergaat, zonder geluid)
  • multimediamerken (een combinatie van beelden en klank)
  • hologrammerken (tekens die van uitzicht veranderen naargelang de invalshoek)

    Hoewel de wijzing van de Europese en Benelux-regels de deur verder openzet voor andere atypische merken, zoals geur-, smaak- en tastmerken, zijn hiervan enige tijd na de inwerkingtreding van de vernieuwingen (nagenoeg) nog geen voorbeelden te vinden. Het blijft nog steeds moeilijk om dergelijke tekens op een nauwkeurige en voor het publiek duidelijke wijze weer te geven.

    Chemische formules werden eerder door het Hof van Justitie al afgewezen in het bekende SIECKMANN-arrest, onder meer omwille van dit gebrek aan duidelijkheid voor het publiek. In casu betrof het evenwel een vrij complexe geur, die SIECKMANN omschreef als “balsemachtig-fruitig met een zweem van kaneel”.

    De huidige tendens van uitbreiding van het merkenrecht maakt echter dat o.i. de beschermbaarheid van dergelijke atypische merken niet a priori moet worden uitgesloten. In het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en vooral ook in Australië worden geuren wel als merk aanvaard. De moeilijkheid van de voorstellingswijze en de daarmee gepaard gaande duidelijkheid voor het publiek, kan daar kennelijk deels worden opgevangen door het onderscheidend vermogen, zodat eenvoudige en zeer kenmerkende geuren meer dan eens als merk konden worden geregistreerd. Zo bijvoorbeeld de geur van Play-Doh boetseerklei, een rozengeur voor rubberen banden en een biergeur voor dartspijltjes.

    Ook in Europa en de Benelux is er echter een (nagenoeg alleenstaand) voorbeeld te vinden van een geurmerk. Eind jaren negentig is een Nederlandse onderneming, SENTA AROMATIC MARKETING, er namelijk toch in geslaagd om in Europa en de Benelux een geurmerk (voor tennisballen) te deponeren. De beschrijving “The mark consists of the smell of fresh cut grass applied to the product.” volstond kennelijk voor de registratie.

    De waarde van intellectuele eigendom voor ondernemingen mag niet worden onderschat. Dit geldt in het bijzonder voor het merkenrecht. De verruimende beweging van het merkenrecht zal zich allicht in dezelfde richting voortzetten en meer en meer mogelijkheden creëren. Dit in combinatie met de afschaffing van het obstakel van de grafische weergave, maakt dat het voor de toekomst in toenemende mate interessant wordt voor ondernemingen om hun kenmerkende tekens als merk te deponeren.

    CORBUS ADVOCATEN specialiseert zich in het merkenrecht en kan u begeleiden bij het aanvragen of wijzigen van uw merk.

    Voor meer informatie over dit onderwerp kan u contact opnemen met Vince Matheussen of Dirk Huygens.