nieuws

Facebook’s nieuwe gebruikersvoorwaarden: wat is er nu van aan?

Iedereen weet het ondertussen wel: FACEBOOK heeft op 30 januari 2015 nieuwe gebruiksvoorwaarden ingevoerd en sindsdien ligt FACEBOOK (meer dan ooit) onder vuur wegens schending van de Belgische en Europese Privacywetgeving. Zo is er zelfs een Europese Werkgroep in het leven geroepen (met o.a. de Belgische, Nederlandse en Duitse Privacycommissies) om zich te buigen over deze nieuwe gebruiksvoorwaarden van FACEBOOK. Maar wat houden deze nieuwe gebruiksvoorwaarden nu eigenlijk in en zijn ze effectief in overtreding met de Europese Privacywetgeving ? De vakgroep ICT & Law KULEUVEN ICRI zocht het uit en publiceerde haar bevindingen in een 60 pagina’s-tellend rapport.

De nieuwe gebruiksvoorwaarden zijn – in tegenstelling tot wat er in de media wordt gesteld – in feite niet zo wereldschokkend nieuw en revolutionair. Veel van de nieuwe richtlijnen en voorwaarden zijn gewoon oude regels en gebruiken van FACEBOOK die nu meer expliciet worden gecommuniceerd. In dat opzicht kan er gesteld worden dat de nieuwe gebruiksvoorwaarden een stap vooruit zijn, omdat er meer transparantie wordt gecreëerd. Als er dus al iets positief te melden valt, dan is het toch wel dit punt.

Toch zijn de nieuwe gebruiksvoorwaarden in strijd met de Europese regelgeving. Vaak zijn de voorwaarden te algemeen en te abstract en soms zelfs gewoonweg heel vaag en hypothetisch. Als je de gebruiksvoorwaarden immers grondig naleest, dan zal je jammer genoeg niet wijzer worden over hoe FACEBOOK om zal springen met je persoonsgegevens en op welke wijze zij deze zal gebruiken. FACEBOOK stelt haar gebruiksvoorwaarden wel voor in een vlotte taal, maar ze zegt hiermee eigenlijk zeer weinig. De gebruikers van het sociaal netwerk worden dus m.a.w. in de luren gelegd. Het gevolg van deze hoge graad van vaagheid en abstractie is dat de gebruiksvoorwaarden geen adequate basis vormen opdat de gebruikers op een ‘vrije’, ‘specifieke’, ‘geïnformeerde’ en ‘ondubbelzinnige’ wijze hun toestemming  geven aan FACEBOOK voor de verwerking van hun persoonsgegevens. Deze vaagheid houdt immers in dat de gebruikers geen adequate informatie krijgen over de activiteiten van FACEBOOK: wat wordt er juist bedoeld met gebruik van foto’s voor advertentiedoeleinden ? Welke derde partijen krijgen toegang tot de persoonsgegevens ? Dit zijn vragen waar we geen concreet antwoord op krijgen. Dit betekent dat FACEBOOK de persoonsgegevens van haar gebruikers verwerkt zonder wettelijke basis, wat dus een schending van de Europese privacyregels inhoudt.

Bovendien doet ook de manier waarop FACEBOOK de persoonsgegevens gebruikt de wenkbrauwen fronsen. Dit is bv. het geval bij de ‘sponsored stories’, waarmee FACEBOOK foto’s van haar gebruikers kan koppelen aan producten of diensten die deze gebruikers leuk vinden. FACEBOOK eigent zich op basis van haar gebruiksvoorwaarden het recht toe om dit te doen zonder dat de gebruikers hier iets tegen kunnen doen. Volgens de Europese wetgeving moet een gebruiker echter altijd in staat zijn om zijn toestemming in te trekken. Als een gebruiker hier niet mee akkoord gaat, dan is de enige optie voor een gebruiker om zijn FACEBOOK-profiel te verwijderen… ‘Take it or leave it’, is het adagium van FACEBOOK. Gelet op de alomtegenwoordigheid van FACEBOOK zullen weinig gebruikers geneigd zijn om hun activiteiten op het sociaal netwerk stop te zetten. FACEBOOK gebruikt m.a.w. haar dominante positie op de markt, teneinde haar toe te laten op een grote schaal de persoonsgegevens van haar gebruikers op alle mogelijke manieren te verwerken en te gebruiken.

Is FACEBOOK dan een kwaadaardige gigant die het slecht voor heeft met haar gebruikers ? Zo extreem durven we het ook niet onmiddellijk stellen, maar om het met de woorden van onze Staatssecretaris voor Privacy te zeggen: ‘Facebook is geen VZW. Zij willen winst maken’. En in de huidige samenleving is Big Data nu eenmaal gelijk aan Big Money. Gelet op de vele initiatieven overal in Europa, wordt dit hoe dan ook een verhaal to be continued…

Auteur: Alexander Schillebeeckx – Advocaat