De wet betreffende werkbaar en wendbaar werk voorziet in de mogelijkheid om op vrijwillige basis conventionele verlofdagen te schenken aan een collega met een ernstig ziek kind. De schenking is anoniem en belangeloos.
Het gaat om een volledig nieuwe maatregel. De regeling is van toepassing op de werknemers en de werkgevers die vallen onder de CAO-wet. Dat is dus hoofdzakelijk de privésector.
De wetgever omschrijft de ?schenking van verlof? als:
‘Conventionele verlofdagen‘ staat voor:
Enkel dagen die bovenop de wettelijke verlofdagen komen, komen dus in aanmerking. Volgens de richtlijn 2003/88 in verband met de organisatie van de arbeidstijd, geniet iedere werknemer van een betaald jaarlijks verlof van minstens 4 weken. De schenking van verlof kan dus in geen geval betrekking hebben op dit jaarlijks verlof.
Een werknemer zal daarentegen wel zijn dagen conventioneel verlof (die hij vrij kan opnemen), kunnen afstaan, zoals bijvoorbeeld bijkomende vakantiedagen die worden toegekend door de sector in functie van de verworven anciënniteit in de onderneming.
De schenking van verloven gebeurt vrijwillig, anoniem en zonder tegenprestatie. En de werkgever moet akkoord gaan met de schenking van verloven!
De schenking van verlof tussen werknemers van eenzelfde onderneming wordt georganiseerd door een cao die gesloten is in een paritair orgaan (op het niveau van de sector of de subsector).
Maar als er geen cao is binnen een termijn van 6 maanden, dan kan een cao op ondernemingsvlak een kader vastleggen. Die termijn van 6 maanden wordt gerekend vanaf de aanhangigmaking bij de voorzitter van het bevoegde paritair orgaan door een organisatie die vertegenwoordigd is in het betrokken paritair orgaan.
In dat geval kan de schenking van verloven dus worden georganiseerd door een cao die gesloten is op het niveau van de onderneming, met alle representatieve werknemersorganisaties die in de vakbondsafvaardiging vertegenwoordigd zijn. Is er geen vakbondsafvaardiging, dan kan het via een wijziging van het arbeidsreglement. Maar in principe zal een cao op sectorniveau dus de schenking van verlofdagen in de praktijk omzetten.
De werknemer die:
De mogelijkheid staat open voor:
Wanneer die werknemers geen gebruik kunnen maken van de mogelijkheid, dan kan ook de werknemer die ouder is in de eerste graad van het kind en er niet mee samenwoont zich toch op die mogelijkheid beroepen.
De bijzondere ernst van de ziekte, de handicap of het ongeval, en de ‘onontbeerlijkheid van een voortdurende aanwezigheid en van een volstrekt noodzakelijke zorgverstrekking’ moeten blijken uit een gedetailleerd medisch attest, dat wordt opgesteld door de arts die het kind volgt wegens de ziekte, de handicap of het ongeval. Op verzoek van de werkgever zal de werknemer dat medisch attest moeten voorleggen.
De werknemer doet zijn aanvraag tot het opnemen van verlof aan de werkgever ‘met precisering van het aantal dagen dat hij meent nodig te hebben’. Deze aanvraag betreft maximaal twee weken en is hernieuwbaar.
De werkgever zal dan zijn werknemers informeren over het verzoek tot schenking van verlof (en over het aantal dagen dat noodzakelijk is).
Daarop kan de werknemer die over conventionele verlofdagen beschikt die hij vrij kan bepalen, op volledig vrijwillige wijze, laten weten aan zijn werkgever dat hij geheel of gedeeltelijk afstand doet van dit verlof (en van de uitbetaling ervan), en dat hij er schenking van doet aan de betreffende collega.
De uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de werknemer die geniet van de geschonken dagen, wordt geschorst met behoud van zijn loon gedurende de periode van afwezigheid.
Bedoeling is dat men de noden van de werknemer kan toetsen aan de werkelijkheid om te vermijden dat hij een overschot aan verlof zou hebben. Het gaat eigenlijk om een ?pot? waarin men verlof kan steken op anonieme en kosteloze wijze. De werknemer die zijn verlof heeft gegeven, zal dit later niet kunnen terugkrijgen.
Let op! De werkgever moet de anonimiteit van de werknemers garanderen die deelnemen aan de schenking van verloven. Hij mag met andere woorden de namen van de deelnemers aan de schenking van verloven niet aanplakken in de onderneming. Het moet sowieso onmogelijk zijn om de werknemers die wel of geen verloven schenken te identificeren. Die anonimiteit moet ook het belangeloos karakter van de schenking garanderen.
De wet van 5 maart 2017 bevat een ‘sokkel’ en een ‘menu’. De sokkel bestaat uit 4 maatregelen die van toepassing zijn op het geheel van ondernemingen en werknemers: de annualisering van de arbeidstijd, het bijkomende stelsel van vrijwillige overuren, de vorming van werknemers, en het occasioneel telewerk.
Het menu omvat een wettelijk kader dat de sectoren mogelijkheden geeft om regels op maat uit te werken. Elke sector kan onderhandelen over de activering van die nieuwe mogelijkheden: op sectorniveau of in de ondernemingen.
Bij de bepalingen die te activeren zijn op sectoraal niveau – het menu – maakt men een onderscheid tussen de maatregelen rond wendbaar werk enerzijds en de maatregelen rond werkbaar werk anderzijds. Bij het luik ‘werkbaar werk’ gaat het om volgende te activeren maatregelen: loopbaansparen en de schenking van conventioneel verlof.
Dit onderdeel van de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk treedt retroactief in werking op 1 februari 2017.
Bron: Wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk, BS 15 maart 2017 (art. 40-49 en 80 WWW)